Phân biệt dây trung tính và dây tiếp địa.

Chào các bạn, trong quá trình học tập chúng ta hay gặp các khái niệm dây tiếp địa và dây trung tính, nhưng nhiều bạn sinh viên, ngay cả những người đi làm điện không hiểu rõ khái niệm và cách sử dụng, điều này cực kỳ nguy hại. Vì vậy hôm nay mình xin được nói sơ lược và tổng quan về các khái niệm này.

1. Dây trung tính (Neutral)

     Trong mạng điện sinh hoạt chúng ta đang dùng hàng ngày sẽ lấy 1 pha trong 3 pha 4 dây từ phía cuộn dây đấu sao 0,4kV của máy biến áp hoặc dùng cho các động cơ. Dây trung tính kết hợp với một dây pha tạo thành mạch điện khép kín cấp điện cho phụ tải. Lúc này dây trung tính sẽ mang dòng bằng với dây pha. Do đó khi các bạn nghe thấy ông thợ điện nào, hoặc anh bạn kỹ sư trẻ nào phát ngôn câu "dây trung tính không mang điện, sờ thoải mái đi " thì các bạn tát vỡ alo đi cho chừa cái tội xàm ngôn nhé.

    Trong mạng điện 3 pha đối xứng và nếu các điều kiện là lý tưởng thì dòng điện trên dây trung tính bị triệt tiêu và bằng không. Nhưng thực tế, chẳng có gì là tuyệt đối cả, tải 3 pha luân có sự mất đối xứng giữa các pha, chỉ là ít hay nhiều thôi, khi đó thì sẽ có dòng điện tại dây trung tính đi về nguồn, tùy mức độ lệch pha, độ lớn dòng trên dây trung tính là khác nhau, nhưng sẽ nhỏ hơn dòng trên mỗi pha. Đặc biệt do ảnh hưởng của sóng hài bậc 3, bậc 5 trong các khu công nghiệp thì dòng trên daya trung tính có thể gấp đôi dòng trên dây pha, khi đó cần có biện pháp lọc sóng hài để cải thiện chất lượng điện năng.

Về màu sắc của dây trung tính thì ở mỗi nước một khác, ký hiệu màu khác nhau. Nhưng ở Việt Nam thì dây pha được quy định màu Đỏ, Vàng, Xanh (blue) , còn dây trung tính thì màu đen.

À nhân tiện nói luôn, mình cũng mới phát hiện ra khi học về màu sắc. Tại sao dây trung tính lại để màu đen? Mình nghĩ không phải là ngẫu nhiên đâu, mà trong hệ màu RYB (khác với hệ màu RGB) có 3 màu cơ bản Red, Yellow, Blue trộn theo các tỷ lệ khác nhau sẽ tạo ra các màu khác nhau, nhưng khi trộn đều 3 màu này với tỷ lệ bằng nhau sẽ được màu đen. Điều đó hàm ý rằng dây trung tính là sự hòa trộn bởi 3 dây pha. 

2. Dây tiếp địa (Ground)

Được quy định màu là xanh sọc vàng

Nối đất bảo vệ là kết nối phần không mang điện của thiết bị điện (như: vỏ máy, khung, giá đỡ…) xuống đất. Trong đó, dây pha và dây trung tính được nối với nguồn đến. Theo thời gian, cách điện bị lão hóa hoặc nguyên nhân khác dẫn tới dòng bị rò ra vỏ thiết bị. Dòng rò này được dẫn xuống đất thông qua dây nối đất, tránh gây nguy hiểm cho người và thiết bị.

Như vậy, tóm lại ta có thể hiểu như sau

• Dây trung tính: Nhiệm vụ để khép vòng dòng điện, dẫn dòng mất đối xứng về nguồn:  Có mang điện.
• Dây tiếp địa : Nhiệm vụ để an toàn cho người sử dụng, không mang điện mà dẫn điện xuống đất khi có rò điện, hay dẫn dòng sét....
• Hai dây này cần phải phân biệt rất rõ ràng vì liên quan đến sự an toàn của con người, không cho phép nối chung 2 dây này với nhau đối với sơ đồ TN-S (Còn về hệ thống tiếp địa TN,IT,TT là gì thì mình sẽ có một bài viết nếu thấy cần thiết) 

Nếu các bạn có ý kiến khác hay chia sẻ thêm, hãy bình luận để mọi người theo dõi!